czwartek, 22 października 2009

„CZŁOWIEK I NADZIEJA. DUSZPASTERSTWO WIĘZIENNE KOŚCIOŁA GRECKOKATOLICKIEGO EUROPY ŚRODKOWO-WSCHODNIEJ”

Jest to pierwsza publikacja z dziedziny duszpasterstwa więziennego opisująca problemy Europy Środkowo-Wschodniej, jednocześnie jest to wkład w rozwoju teologii pastoralnej UKGK w Polsce.

Prezentowana publikacja jest próbą refleksji nad rolą duszpasterstwa więziennego Kościoła Greckokatolickiego w skali makro z kilku powodów. Po pierwsze, stara się przybliżyć sytuację więźniów praktykujących religijne w warunkach ukraińskiej, słowackiej i polskiej rzeczywistości penitencjarnej. Po wtóre, uwzględnia różnice związane z realizowanym porządkiem prawnym dotyczącym duszpasterstwa więziennego i wykonawstwem tych przepisów w praktyce różnych państw europejskich. Wskazując na odmienności przybliża też Czytelnikom to co wspólne i pożyteczne a co mieści się w idei wsparcia religijnego osób najbardziej potrzebujących (w tym przypadku więźniów). Po trzecie, zwraca uwagę na specyfikę rodzimego duszpasterstwa penitencjarnego uwzględniając zarówno teoretyczne jak i praktyczne uwarunkowania kapelańskiej posługi wśród polskich więźniów. Po czwarte, obejmuje artykuły przedstawicieli środowiska kapelańskiego z Ukrainy, Słowacji i Polski reprezentujących Kościół Greckokatolicki i funkcjonariuszy więziennych uczestniczących w dyskusji nad kształtem, miejscem i znaczeniem kapelanatu więziennego w strategii działań korekcyjnych wobec osób uwięzionych. Po piąte, Czytelnicy mogą przeczytać artykuły w wersji językowej właściwej dla ich autorów. Tłumaczenie na język polski zniekształcić mogłoby ducha intencji wypowiedzi a zamysłem niżej podpisanych było też i to, aby publikacja dotarła w oryginale do odbiorców nie tylko w Polsce, ale i tych znających i posługujących się językami ukraińskim, bądź słowackim. Po szóste, redaktorom tej książki przyświecała też myśl ukazania duszpasterstwa greckokatolickiego (jego wagi i powagi) w strukturze kapelanatów więziennych różnych konfesji funkcjonujących w polskim systemie naprawy moralnej i religijnej osób pozbawionych wolności. Po siódme, pozycja ta ma wskazać na ugruntowaną już pozycję Lublina i województwa lubelskiego traktowanego dotąd w skali mikro, jako spójnego elementu całości działań duszpastersko-penitencjarnych w wymiarze ogólnopolskim i szerszym – wschodnio-europejskim. Po ósme, książka to efekt współpracy konferencyjno-naukowej i codziennej duszpasterskiej środowiska lubelskich więzienników ze swoimi kapelanami pełnej życzliwości i zrozumienia po obu stronach. Po dziewiąte, jest między innymi zapisaną formą wystąpień, referatów i przemyśleń w ramach konferencji odbytej w Chełmie w dniach 10 – 12 września 2008 roku na temat „Duszpasterstwo więzienne Kościoła Greckokatolickiego Europy Środkowo-Wschodniej”. Zamysłem redaktorów była kontynuacja tego, co opisano poprzednio w „Duszpasterstwie więziennym Kościoła Greckokatolickiego w Polsce” po konferencji, która miała miejsce 31 marca 2006 roku w Trybunale Koronnym w Lublinie. Po dziesiąte i ostatnie, ale najistotniejsze, jest wyrazem szacunku dla tradycji kościoła katolickiego obrządku wschodniego na Chełmszczyźnie, Lubelszczyźnie, w Polsce, na Ukrainie, Słowacji i poza nimi. A spotkanie w Chełmie było okazją do publicznego powiedzenia tego co ważne, wartościowe i użyteczne dla właściwego pojmowania obecności Boga i Kościoła (w tym Greckokatolickiego) nie tylko w środowisku inkarcerowanych, ale i w tak zwanym „wolnym świecie”.

Z tych powodów, ale i ze względu na zawartość merytoryczną publikowanych artykułów pozycja niniejsza może okazać się interesująca dla kapelanów penitencjarnych, pracowników więziennictwa, studentów różnych kierunków, w tym seminariów duchownych.

Publikację otwierają artykuły zapisane w języku ukraińskim. Pierwszym jest przetłumaczony na język ukraiński teks wystąpienia Benedykta XVI do uczestników XII Kongresu Międzynarodowej Organizacji Katolickiego Duszpasterstwa Więziennego. Drugi autorstwa ks. dna Konstantyna Panteleja dotyczący aktualnej sytuacji systemu karno-wykonawczego Ukrainy ze szczególnym uwzględnieniem duszpasterstwa więziennego. Kolejny tego samego autora obejmuje aspekty międzynarodowej współpracy Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego z organizacjami duszpasterstwa więziennego na świecie.
Dalej Czytelnik może zapoznać się z propozycjami duszpasterskich oddziaływań na więźniów przez kapelanów UKGK na czas najbliższy (autor K. Pantelej).

„Pastoralna opieka więźniów” to tytuł artykułu o. Oleksija Kujbidy nawiązujący do znaczenia Boskiej Liturgii, która poprzez „wiarę, modlitwę i pokutę jednoczy więźniów z Chrystusem i czyni człowieka wolnym”.

Artykuł o. Witalija Kotyka „Prerogatywy rozwoju pomocy duszpasterskiej w więzieniach” zwraca uwagę na problemy właściwego przygotowania i formacji kapelańskiej dla skutecznego wykonywania posługi duszpasterskiej wśród więźniów. Autor uważa, że ważne są dla kapelanów zajęcia o charakterze warsztatowym wprowadzające do pracy z osadzonymi.

Kolejnym głosem dotyczącym duszpasterstwa więziennego Kościoła Greckokatolickiego jest artykuł ks. dr Slavomira Molnara. Słowacki kapelan w ojczystym języku przybliża strukturę ordynariatu polowego w skład którego wchodzą obok innych kapelanów struktur zmilitaryzowanych także duszpasterze więziennictwa posiadający stopień oficerski. Oprócz praktycznych uwag S. Molnar przedstawia podstawy prawne funkcjonowania słowackiego duszpasterstwa penitencjarnego w oparciu o konkordat i statut ordynariatu siła zbrojnych Republiki Słowackiej.

Dr Marek Storoška i dr inż. Gabriel Paľa z Uniwersytetu w Preszowie podejmują zagadnienia pomocy penitencjarnej i postpenitencjarnej realizowanej w realiach słowackich w kontekście sprawiedliwości naprawczej i probacji.

Artykuły w języku polskim rozpoczyna tłumaczenie ks. diakona dr Piotra Siwickiego z KUL JP II ukraińskiej publikacji wydanej we Lwowie w 1938 roku przez ks. Józefa Kładocznego. „Z psychologii przeżyć więziennych” w wiernym tłumaczeniu P. Siwickiego oddaje ducha okresu międzywojennego i sprawia to, że zacierają się różnice między tym, co wówczas i dziś wypełnia niespokojne dusze więźniów.

W historycznym także klimacie utrzymuje Czytelnika artykuł ks. mitrata dr Stefana Batrucha. Proboszcz lubelskiej i chełmskiej parafii po raz kolejny (i słusznie) przypomina sylwetkę błogosławionego Emiliana Kowcza – „Proboszcza Majdanka”. Autor koncentrując się na przeszłości wskazuje na optymistyczne przesłanie przyszłości oparte na ekumenii i zrozumieniu.

Księża Paweł Potoczny i Jarosław Storoniak w swoim artykule odnoszą się do sytuacji Grekokatolików w Polsce po 1945 roku. Analiza tej części publikacji pozwala lepiej zrozumieć współczesne funkcjonowanie Kościoła Greckokatolickiego. Autorzy pisząc o całym Kościele wyodrębniają znaczące fakty dotyczące kapelaństwa penitencjarnego, w którym obaj funkcjonują jako praktycy.

Artykuł ks. J. Storoniaka „Psychologiczno-duszpasterskie uwarunkowania pracy z osadzonymi” to naukowe świadectwo teologa i psychologa od lat posługującego w więzieniach Lubelszczyzny. Uwagi J. Storoniaka są tym bardziej cenne, gdyż swoją posługę duszpastersko- psychologiczną realizuje on również dla potrzeb personelu więziennego na Lubelszczyźnie.

Kolejny autor – Artur Nowosad prezentuje informacje dotyczące funkcjonowania więziennego okręgu lubelskiego, charakteryzując jego jednostki penitencjarne, działalność wychowawczą, w tym duszpasterstwo adresowane do więźniów Lubelszczyzny.
Empiryczno – teoretyczny charakter mają trzy kolejne zamykające publikację artykuły autorstwa Jerzego Nikołajewa. Pierwszy to prezentacja wyników własnych badań ankietowych wśród ukraińskich katolickich kapelanów wraz z charakterystyką religijności tamtejszych osadzonych i miejscem kościołów i związków wyznaniowych w systemie penitencjarnym Ukrainy. W drugim autor przybliża charakterystykę więźniów pochodzących z byłego ZSRR, a przebywających w polskich placówkach penitencjarnych. Książkę kończy materiał badawczy Jerzego Nikołajewa dotyczący trudności rzymskokatolickich kapelanów więziennych wskazanych przez nich samych w kwerendzie ankietowej.

Mamy nadzieję, iż Szanowni Czytelnicy przyjmą niniejszą publikację jako interdyscyplinarny wkład dla zrozumienia specyfiki penitencjarnej, a posługi kapelańskiej w szczególności.

Szczegółowe informacje odnośnie nowej pozycji wydawniczej pod adresem: jaroslaw.storoniak@cerkiew.net" .

Jerzy Nikołajew, Ks. Jarosław Storoniak

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz